Cartlann
gluais Gluais
EAGRÁN #124 · LÚNASA 2011
Íomhá
AGALLAMH BEO
Seosamh Mac Muirí

Cainteoir dúchais a tógadh sa nGalltacht, nó ‘cainteoir athdúchais’ i dtéarmaí teangeolais, é Liam Ó Dochartaigh a shaothraigh sna forais acadúla ó thuaidh is ó dheas. Iar-Uachtarán ar Chomhar na Múinteoirí Gaeilge agus é anois ar leathscor as saol riaracháin Ollscoil Luimnigh, glacann Liam páirt ghníomhach i gCumann Merriman, ina scoileanna samhraidh agus geimhridh. Bhuail Seosamh Mac Muirí isteach chuige i Luimneach le roinnt ceisteanna a chur air faoin gcumann agus faoi ghnóthaí go leor eile.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Donncha Ó hÉallaithe

Tá Caitlicigh stuama trína chéile faoin méid atá tagtha chun solais maidir leis na scéalta faoi shagairt ag baint mí-úsáide as leanaí lena mianta gnéis a shásamh agus le hiarrachtaí na Vatacáine an oilbhéim a cheilt. Tá réiteach simplí á mholadh ag Donncha Ó hÉallaithe dóibh: a ndílseacht mar Chríostaithe do Mhaigh Nuad agus don Róimh a scaoileadh uathu agus dul le Protastúnachas!

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Mícheál Ó hAodha

Déanann Mícheál Ó hAodha trácht ar leabhair sa dara halt faoin Lucht Siúil, leabhair a scríobh roinnt den Lucht Siúil iad féin.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
John Paul McCarthy

Chuir JP McCarthy spéis i gcaint Albie Sachs, Breitheamh na Cúirte Bunreachtúla san Afraic Theas. Loiteadh Albie Sachs go dona i mbuamáil a rinne an NIS air sa bhliain 1988.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/SCÉALTA ÓN ASTRÁIL
Bearnaí Ó Doibhlin

Míníonn Bearnaí Ó Doibhlin go mbeidh údaráis na hAstráile anuas ar chaitheamh toitíní níos mó ná riamh roimh i bhfad mar cailltear na mílte duine agus na billiúin dollar chaon bhliain dá dheasca.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Áine Ní Lanagáin

Míníonn Áine Ní Lanagáin san alt seo an chontúirt atá ag bagairt ar cheann de fhorais na nGael i Sasana, .i. Ionad Chultúr na hÉireann i Hammersmith.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Ciarán Mac Aonghusa

Tá an gréasán domhanda fiche bliain d’aois agus is cuimhin le Ciarán Mac Aonghusa é nach mór ón tús.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Ciara Nic Gabhann

aicme ar leith ealaíne ar taispeáint i Londain faoi láthair mar is eol do Chiara Nic Gabhann. Is ealaíon é a d’fhás as an léiriú urraime a thugadh an pobal do na naoimh, agus do na mairtírigh go háirithe, san am a caitheadh.

»»»
Íomhá
THALL IS ABHUS/LAETHANTA SAOIRE
Aoife Uí Fhaoláin

Ní hí an Astráil is túisce a shamhlófá le sciáil ar an sneachta ach bhí Aoife Uí Fhaoláin ag foghlaim na sciála sna sléibhte i ndeisceart na tíre sin agus molann sí go mór é.

»»»
Íomhá
THALL IS ABHUS
Diarmuid Johnson

Ag taisteal na hEorpa dó le trí bliana anuas, casadh daoine spéisiúla go leor ar an scríbhneoir Diarmuid Johnson. Seo í an chéad mhír uaidh faoina chuid eachtraí sa bPolainn, agus i dtíortha nach í.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Colm Ó Snodaigh

Chas Kíla ag ceolchoirm i Maigh Nuad le deireanas do Ghaelscoil Chearbhaill Uí Dhálaigh, ceolchoirm a mheabhraigh Óstán an Burlington sa bhliain 1975 do Cholm Ó Snodaigh nuair a bhuail An tUachtarán Cearbhall Ó Dálaigh é féin isteach chucu le muintir na gaelscolaíocht a mhisniú.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Lisa Nic an Bhreithimh

Bhí Lisa Nic an Bhreithimh ag caitheamh súile ar an ngalar úd a chuimlíonn de shaol an Éireannaigh níos minice ná d’aon dream eile ar domhan, an F.C. – an Fhiobróis Chisteach.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Gabriel Rosenstock

Dearadh deas a cuireadh le huaigh an fhile Eabhraise Rachel Bluwstein a mheabhraigh do Gabriel Rosenstock go bhfeilfeadh a leithéid go breá abhus chomh maith ag uaigheanna aos na filíochta againn féin.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Maidhc Ó Cathail

Murar roinn siad na hurchair, roinn siad na focail le Breivik. Rianaíonn Maidhc Ó Cathail conair na bhfocal siar roimh shléacht Utøya.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Tony Birtill

Níl cuma ná caoi ar chur chuige fhorbairt áiseanna Shliabh a Liag agus is é tuairim Tony Birtill go bhfuil dochar déanta do cheann de phríomhspriocanna turasóireachta na tíre.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/AN tSÚIL NIMHE LE BALOR
Balor

Tuigeann Balor anois go bhfuil Aon Rí Dlisteanach na hÉireann ar son na Cúise Daingne, na Ceart-Ghaelainne agus na Slachtseanfhocal. Níl an Rí céanna ar son na Vatacáine ná na ‘feiceann’-Eorpa.

»»»
Íomhá
CÚRSAÍ TEICNEOLAÍOCHTA
Roseanne Smith

roinnt deiseanna thart ort ar an idirlíon ar cheart do dhuine aghaidh a thabhairt orthu más ag iarraidh poist nua a aimsiú atá sé. Tá Roseanne Smith ag dul i mbun na ndeiseanna sin níos minice ar na mallaibh tharla gur athraigh sí féin a chuid oibre le déanaí.

»»»
Íomhá
CÚRSAÍ SPÓIRT
Colm Mac Séalaigh

‘Bliain leat is bliain i do choinne.’ Tuigeann Colm Mac Séalaigh go gcaithfidh foireann agus a gcúltaca sa gclub an bua a bhlaiseadh ó am go chéile lena gcoinneáil misnithe.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/Ó MHEIRICEÁ ANIAR
Brian Ó Broin

Tá Stáit Aontaithe Mheiriceá ar barr creatha le binb, deir Brian Ó Broin. Céad bhabhta i dtroid na hUachtaránachta atá sa bhinb chéanna.

»»»

© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil. Ní gá go mbeadh na tuairimí a nochtar i mBeo! ar aon dul le tuairimí na bhfoilsitheoirí. Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.