Is údar aiféala le Tony Birtill é gur thit saothar L. S. Lowry ó mheas ach is maith leis go bhfuil Gaeil Shasana eile ag teacht faoi mheas ina áit.

Beidh deis ag lucht iomraimh gabháil ar bord longbhád Lochlannach ar an Life agus in ionaid go leor eile an bhliain seo chugainn. Tá roinnt sonraí ag Tony Birtill.

Cíorann Tony Birtill cúlra gaelach fear de na Ciaróga, Paul Mc Cartney, san alt seo.

Ní mó ná sásta a bhí Tony Birtill le dearcadh ar logainmneacha Gaeilge a nochtadh le linn cúrsa i nGarbhchríocha na hAlban.

Bhí Tony Birtill ag caitheamh súil siar na blianta ar Learpholl an Drochshaoil nuair a chas an t-iriseoir teilifíse, Donal Mac Intyre, air ar na mallaibh.

Is ag treisiú atá an míshásamh a chuir tús le hagóidí agus le creach siopaí i Sasana, de réir tuairisc Tony Birtill. Ar dhroim an dochair, tá an bhris le breith isteach agus tá costais charchrach le híoc ag an cháiníocóir.

Bhí Tony Birtill ag machnamh ar an mbaint atá ag an ealaíon le gnóthaí muirthéachta, gaol a bhí feiceálach i Learpholl céad bliain ó shin.

Níl cuma ná caoi ar chur chuige fhorbairt áiseanna Shliabh a Liag agus is é tuairim Tony Birtill go bhfuil dochar déanta do cheann de phríomhspriocanna turasóireachta na tíre.

Tá muintir Learphoill ag cur lena gcuid eolais orthu siúd dá sinsear a thaistil go hÉireann ina ‘n-óglaigh armtha ag teacht thar sáile’ mar chuid de Éirí Amach na Cásca nach mór céad bliain ó shin. Bhí Tony Birtill i láthair ag cruinniú den Choiste Cuimhneacháin.

Is ionadh le Tony Birtill go maraítear daoine neamhurchóideacha 30 bliain i ndiaidh marú Kevin Gately i lár Londain. Níor theastaigh ó Ian Tomlinson ach siúl abhaile. Mharaigh póilín é earrach na bliana 2009.

Éireannaigh ina saighdiúirí tuarastail ag marú daoine i dtíortha thar lear faoin ainm ‘Irish Guards’ agus a bheith á marú ag daoine thar lear chomh maith mar a mhíníonn Tony Birtill. An cuma le cách an méid sin?

Chuaigh Tony Birtill ar turas bliantúil Chumann na Téide Deirge, an scaifte dreapadóirí, in Albain i mí Feabhra. Mura raibh aon suí ar a thóin bhí cóir gaoithe leis, rud a bhíos garach ar dhroim sléibhe.

Rianaíonn Tony Birtill scéal an ealaíontóra David Jacques san alt seo. Is fear é Jacques a spreagadh i mbun na healaíne as leabhar Robert Noonan a léamh agus as saothar Diego Rivera a fheiceáil.

Shásaigh lá siúlóide ar an Ribble Way Tony Birtill go mór. Mura dtáinig sé ar aon phóta óir ann, tháinig sé ar shaibhreas go leor de chineál eile, ag blaiseadh na staire in éineacht le lá folláin faoin aer úr aige.

Ógánaigh amhulchacha dífhostaithe gríosaithe faoin teideal ‘Irish’ le daoine a mharú i sráidbhailte bochta na hIaráice agus na hAfganastáine? An mar sháirsint earcaíochta a rachaidh Banríon Shasana ar cuairt go hÉirinn a fhiafraíonn Tony Birtill?

Chaith Tony Birtill roinnt ama ag póirseáil trí thaispeántais in Iarsmalann Mara Merseyside, rud a tharraing a aird ar an Mol Theas. Is iomaí fíoras iontais a foilsíodh dó ansin faoin dream a chuaigh chun farraige lena mbealach a threabhadh go dtí an tOileán Úr nó a thug aghaidh ó dheas i mbun taiscéalaíochta.

Is spéis le Tony Birtill an dóigh a chuaigh is a rachaidh úinéireacht Chumann Peile Learphoill. Ní gnó amháin atá ann agus ní beag líon na ndaoine atá ag faire an scéil faoi imní.

Chuir Tony Birtill aithne ar staraí in Ollscoil Learphoill a raibh suim ar leith aige i ngnéithe de stair na hÉireann.

Tá Tony Birtill faoi imní mhór leis an dóigh a chaithfear airgead le Sliabh a Liag a ‘fhorbairt’ trí dhaoine a choinneáil ar shiúl ó áille agus ó fhiántas aiceanta na háite

Bhí scríbhneoir The Commitments, The Snapper srl. aniar as Baile Átha Cliath le caint a thabhairt agus le sliocht a léamh as ceann eile dá chuid leabhar i Learpholl. Bhuail Tony Birtill leis sa Chasa Club.

Sular scaoileadh le slua NICRA i nDoire, bhí corraí ar dhaoine go leor mar gheall ar an Imtheorannú gan Triail a cuireadh i bhfeidhm sna Sé Chontae mí Lúnasa 1971, mar is maith is cuimhin le Tony Birtill.

Bhí na sluaite ina gcnapscuaine roimh Tony Birtill nuair a thug sé aghaidh ar an ionad vótála i Walton, Learpholl. Is cosúil gur le faitíos roimh na Coimeádaigh a chuaigh siad ann.

Thig níos mó dochar ná sochar a dhéanamh le iarracht ar leathmhaing, de cheal ionchur eolais ó mhuintir na háite agus ó mhuintir na hearnála. Ní mó ná sásta atá Tony Birtill le tuairisc a foilsíodh ar Shliabh a Liag.

Bhí Tony Birtill i láthair nuair a tháthaigh dreamanna éagsúla na Gaeilge sa Bhreatain lena chéile sa dóigh gur fearr agus gur forleithne a chuirfidh siad an teanga chun cinn sa Bhreatain feasta.

D’fhoghlaim Tony Birtill an ceacht is tábhachtaí le linn cúrsa athfhoghlama. Is ceart a bheith ullamh, ach is fearr a bheith ullamh agus amhrasach más amuigh ar an sliabh atá tú.

Ní thuigeann gach éinne contúirt na sléibhteoireachta, dar le Tony Birtill.

Casadh curadh domhanda luas-scátála, Éireannach, ar Tony Birtill anuraidh, ach is ar fhoireann na hÍsiltíre atá sí.

Clár raidió a thug ar Tony Birtill súil a chaitheamh ar cheisteanna an Drochshaoil le déanaí. Ba mhaith leis aitheantas cuí a thabhairt don mhilliún Éireannach a tháinig i dtír ina chathair féin, Learpholl, i rith an Drochshaoil.

Tá Tony Birtill den bharúil gur mithid do mhuintir na hÉireann amharc ina dtimpeall, brath i gceart a bhfuil de shaibhreas ailtireachta na cosmhuintire acu agus go gcaithfear cúram mar is ceart a dhéanamh de.

Níorbh aon ribín réidh é aitheantas a fháil don Ghaeilg i gcóras oideachais Shasana. Tá a fhios ag Tony Birtill gur tháinig sé, ach níl ann ach tús oibre a deir sé.