Bhí banfhile ann sa seachtú haois, Líadan, a thit i ngrá le file darbh ainm Cuirithir mac Dobharchon. Is uaithi sin a fhaigheann an “seisear spéirbhan” atá sa ngrúpa ceoil Líadan a n-ainm. Labhair Antaine Ó Faracháin le ball den ghrúpa, Síle Denvir, faoin dlúthdhiosca nua atá díreach eisithe acu agus faoin gcaoi ar tháinig an banna le chéile.

Tá trácht ag Bearnaí Ó Doibhlin anseo ar an ‘sit down money’, nó an dól, a thugtar do Mhuintir Dhúchais na hAstráile. Ní fearrde iad an t-airgead éasca céanna, dar leis.

Chuaigh Ian Mór chuig na Stáit Aontaithe le gairid le rudaí tábhachtacha a mhúineadh dóibh siúd atá sa rás don uachtaránacht. Insíonn Balor dúinn faoin dóigh ar éirigh leis agus é thall.

Bhí Ciara Nic Gabhann ag caint le lucht ealaíne ó thuaidh a bhfuil roinnt den athrú saoil feicthe acu.

Níl aon easpa bia ar an Astrálach agus a shliocht air, a deir Bearnaí Ó Doibhlin, tá $56 billiún á chaitheamh i réimsí leighis in aghaidh na bliana mar gheall ar an ngrá áirithe sin, grá na hailpe.

Tá na blianta fada caite ag Adi Roche, arb as Cluain Meala ó dhúchas di, i mbun feachtais ar son dí-armála núicléiche agus cúiseanna eile. Is í an chúis is mó a bhfuil sí i ndiaidh a bheith bainteach léi le dhá bhliain is fiche anuas, áfach, ná feasacht a chruthú i leith fhulaingt pháistí Shearnóbail agus is chuige sin a bhunaigh sí The Chernobyl Children’s Project ag tús na nóchaidí. Agus clár faisnéise faoi obair na heagraíochta seo le bheith craolta ar RTÉ 1 an mhí seo, labhair Caoimhe Ní Laighin leis an mbean feachtais dhíograiseach dhothuirsithe seo.

Nocht Tony Birtill a chroí (agus tuilleadh, tráth dá raibh) san alt seo i ndiaidh dó casadh leis an aisteoir Carrie Crowley i nGleann Cholm Cille i ndiaidh blianta fada.

Ní fear sa chéad ach fear sa mhílaois atá faoi thrácht ag Colm san eagrán seo, Christy Ring, as ceantar Ó Macaille, i gCorcaigh. A bhuí dósan agus do scannánú Louis Marcus ar son Ghael Linn, tá áis foghlama in aice láimhe ag gach éinne a shantóidh scil na hiomána.

Ní raibh béim ar an Ghaeilge i bhFéile Learphoill i mbliana ach chas Tony Birtill le seanchara dá chuid a bhfuil Manainnis aige, agus d’inis seisean dó faoi staid na teanga sin.

Caitheann Balor a shúil nimhe an mhí seo ar an díchoimisiniú sna sé chontae agus tugann sé cur síos ar spórt nua atá tagtha chun cinn san Afraic.

Tá Colm Mac Séalaigh den tuairim gurb é club Bhiorra, a bhuaigh craobh na hÉireann le déanaí, an fhoireann iománaíochta is fearr ag an leibhéal sin dá bhfacthas sa tír seo riamh agus go bhfuil go leor le foghlaim ag foirne eile uathu.

Tá cur is cúiteamh ar siúl i nDoire Chalgaigh faoin chathair a chur i dtreo ‘am níos gile’ ina scéal. Tá Ciara Nic Gabhann ar an eolas faoi.

Tá trácht ag Ciara Nic Gabhann ar ealaíontóir a chaith a óige i gcampa sclábhaíochta agus a gabhadh arís dhá mhí ó shin mar gur fear gan feancadh é, Ai Weiwei. Sheas sé an fód.

Beidh soilse geala na Nollag as sméideadh go gealgháireach as fuinneoga siopaí ar chách, ach níl an méid dífhostaíochta, gnólachtaí druidte ná níl na céatadáin dócmhainneachtaí ag tabhairt aon siocair gealgháire sna Sé Chontae ach oiread le háit ar bith.

Scríobh Tony Birtill alt san iris seo bliain ó shin mar gheall ar an dochar a bhí á dhéanamh don chomhshaol i gceantar Ghleann Cholm Cille agus measann sé gur chun donais atá rudaí tar éis a dhul ó shin.