Cartlann
gluais Gluais
EAGRÁN #95 · MÁRTA 2009
CAINT AN tSRÁIDBHAILE

Tá roinnt deiseanna a thig aníos agus a imíonn de shiota mura dtapaítear láithreach iad. Tráthúlacht a cheapas iad ag an am a mbíonn fáil orthu. Ni miste a bheith ag faire amach go léirsteanach agus gan an deis a scaoileadh thart.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Breandán Delap

Ba cheart amharc go géar ar an chonradh shóisialta agus an chothroime a chur san áit a bhfuil sé ar iarraidh ann faoi láthair. Leis an chonradh shóisialta a chothromú, caithfidh polaiteoirí na tíre gearradh siar ar a gcuid costais sula ngearrfar seirbhísí atá riachtanach do dhaoine leochailleacha dar le Breandán Delap....

»»»
Íomhá
THALL IS ABHUS
P.J. Mac Gabhann

Deis sosa agus deis éalú ar do mharana atá san ‘aire de service’, nó sa stad artola, le taobh an bhealaigh mhóir ar an Mhór-Roinn. Thit scéalta úr is aisteacha isteach in intinn PJ Mhic Gabhann le linn a stad deiridh i gceann de na stáisiúin artola seo ar na mallaibh. Tá siad ceaptha san alt seo leis.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/SCÉALTA ÓN ASTRÁIL
Bearnaí Ó Doibhlin

D’fhan Bearnaí Ó Doibhlin lena theach a choinneáil slán le linn na bhfalscaithe fíochmhara a thit amach san Astráil roinnt seachtaine ó shin. Déanann sé cur síos san alt seo ar a bhfaca sé is ar a mhothaigh sé le linn ceann de tubaistí tine is measa sa taobh sin domhain.

»»»
Íomhá
AGALLAMH BEO
Alan Desmond

Chas Alan Desmond lena chomh-Chorcaígh agus craoltóir aithnidiúil, John Creedon, le breathnú siar ar chonair na cuimhne a thug aneas trí Montrose é agus ó dheas arís lena theaghlach cois Laoi na sreabh. Is iomaí clár in am marbh na hoíche nó le mochdháil maidine a chraol sé ó d’fhág sé bun Chnoc Phádraig agus teach a mhuintire ina dhiaidh.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Colm Ó Snodaigh

Tugann Colm Ó Snodaigh cuntas dúinn san alt seo ar an dul chun cinn atá déanta ag roinnt daoine agus comhlachtaí i leith ceapadh an cheoil ag an duine a bhfuil éalang ag cur as dó. Is trua a deir sé, nach raibh an deis seo, My Tobii, ar an bhfód le linn do Christopher Nolan fás aníos, fear a chruthaigh in aghaidh gach constaice nach féidir fear an mhisnigh a chloí.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/AN tSÚIL NIMHE LE BALOR
Balor

Balor Béimeann is na gcéimeann, níl a shárú insa domhan, an frimhagadh, ’s é a bhua, faoi TDannaí is achan cineál deamhain. - Cé faoi a bhfuil Balor ag sá na Súile Nimhe amach faoina fhabhra, an mhí iar-Fheabhra seo?

»»»
Íomhá
CÚRSAÍ SPÓIRT
Colm Mac Séalaigh

Bhéarfaidh Colm Mac Séalaigh siar trí chonspóidí na rothaíochta sinn chomh maith le cuntas a thabhairt san alt seo ar fhear de laochra spóirt ár linne, Lance Armstrong, agus a chuairt ar Éirinn le haghaidh Rás Tailteann na bliana seo

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/Ó MHEIRICEÁ ANIAR
Katie Nic Aidréis

Céard a tharraingíonn duine isteach i gcultúr? Cén fáth a shantódh duine a tógadh i gcultúr láidir na milliún cainteoirí dúchais, cultúr nach bhfuil chomh líonmhar ná chomh fairsing lena cultúr féin? Sin an cineál ceiste a bhí ar Katie Nic Aindréis thall i Virginia.

»»»
CÚRSAÍ TEICNEOLAÍOCHTA
Roseanne Smith

rómhar domhain déanta ag Diarmaid Mac Mathúna leis an Ghaeilge in ithir na teicneolaíochta ó thosaigh sé ag soláthar ar an iris seo. Is buíoch beannachtach sinn de, siocair fáil a bheith ar an saibhreas sin feasta sa chartlann abhus. Guímid gach rath air agus fearaimid fíorchaoin fáilte roimh a chomharba, Roseanne Smith.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Donncha Ó hÉallaithe

Lá ’le Pádraig, lá ceiliúrtha na nGael ar fud an domhain ag teannadh linn. Ach céard faoi Lá ’le Palladius a cheiliúradh? Ardaíonn Donncha Ó hÉallaithe an cheist faoin easpa aitheantais a thugtar don té a chuir an Pápa Celestine go hÉirinn sa bhliain 431AD.

»»»
Íomhá
THALL IS ABHUS
Breandán de Gallaí

Ní fear siopaí é Breandán de Gallaí, go háirithe nuair nach mbíonn fanta ar an tseilf sa chuid is mó acu, ach iarmhar na lascainí. Is breá leis mí-iompar mar dhea mhuintir Nua-Eabhrac agus tá dúil mhór ar fad aige in Óstán iomráiteach Chelsea ar Shráid 23.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Brian Ó hEadhra

Is mór ag BEO an tsnaidhm le Gaeilge na hAlban a neartú agus ár léitheoirí a spreagadh – a bhrosnachadh – ina leith. Tugann Brian Ó hEadhra cuntas i nGaeilge na hAlban dúinn san alt seo ar an chomórtas Nòs Ùr, comórtas, nó co-fharpas, a reachtálfar arís in Albain i mbliana.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Maidhc Ó Cathail

Ciorann Maidhc Ó Cathail dorchlaí rúndiamhara Oifig Feidearálach an Imscrúdaithe faoina nós gobán a chur ar chuid dá muintir féin. Bean darb ainm Sibel Edmonds a coinníodh ciúin sa chás seo.

»»»
Íomhá
THALL IS ABHUS
Brian Ó Broin

Chruthaigh Uachtarán úr Mheiriceá thar cinníomhá, dó féin is dá thír ó thosaigh sé deireadh na míosa seo caite lena aitheasc do Theach na Comhdhála. Tá an-ghealadh faoi de réir Bhriain Uí Bhroin san alt seo.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Ciara Nic Gabhann

An féidir na mairbh a chéasadh? Ar mhaith leat go ndéanfadh dream daoine eile i gcomhlacht a dtairbhe saibhris as do chorp a léiriú i dtaispeántas ar neamhchead do thola féin? Ar éigean é. Is ‘diabhalta’, le gach brí an fhocail sin, an taispeántas a chonaic Ciara Nic Gabhann in Amharclann an Ambassador. Seachain nach ‘am bàsadair’ (i nGaeilg na hAlban) a bhí ann.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Tony Birtill

Chaith Tony Birtill súil siar ar shaol Bhreandáin Mhic Lua, ar an mhaith a rinne sé do mhuintir na hÉireann i Sasana lena linn agus ar a shaothar i mbun an nuachtáin The Irish Post. Scríobh Tony an t-alt seo thíos le barr ómóis dó.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Ciarán Mac Aonghusa

Tréithe an dea-cheannaire atá á gcíorú san alt seo ag Ciarán Mac Aonghusa. Tá sé de mhianach ar údar éigin i bpobal na Stát Aontaithe ó thús, ceannaire a sholáthar in am na héigindála. An féidir teacht ar na tréithe sin a dhéanfadh an dea-cheannaire, nó an bhfuil aon chuma ar an scéal abhus go bhfuil a leithéid in aice láimhe in Éirinn?

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Tomás Ó hAodha

Nuair nach mbeidh súil againn leis, b’fhéidir go n-imreofar an íde chéanna ar thomhaltóirí na hÉireann is imríodh ar thomhaltóirí na hEorpa le linn dúluachair na bliana seo 2008-09: an sruth gáis i bpíplínte anoir a stad. Tá an scéal ag Tomás Ó hAodha san alt seo, ‘Taoscadh an Tobair’.

»»»

© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil. Ní gá go mbeadh na tuairimí a nochtar i mBeo! ar aon dul le tuairimí na bhfoilsitheoirí. Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.