Cartlann
gluais Gluais
EAGRÁN #72 · AIBREÁN 2007
CAINT AN tSRÁIDBHAILE

Cé a chreidfeadh, fiú cúpla mí ó shin, go suífeadh ceannaire Shinn Féin agus a shean-namhaid Ian Paisley ón DUP taobh le taobh an mhí seo caite chun tús nua a fhógairt do Thuaisceart Éireann.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Ciara Nic Gabhann

cinneadh déanta ag an údarás áitiúil i Learpholl ligean don dealbhóir Anthony Gormley saothar dá chuid a fhágáil ar thrá ansin go buan ach ní gach duine atá sásta leis an chinneadh sin, mar a mhíníonn Ciara Nic Gabhann.

»»»
Íomhá
CÚRSAÍ SPÓIRT
Colm Mac Séalaigh

Chuir clár a chonaic sé ar TG4 le déanaí Colm Mac Séalaigh ag machnamh ar ré órga na hiomána sna nóchaidí.

»»»
Íomhá
CÚRSAÍ TEICNEOLAÍOCHTA
Diarmaid Mac Mathúna

Murach an tOirmhinneach Nicholas Callan agus eolaithe eile Éireannacha seans nach mbeadh gléasanna seinnte ceoil mar an iPod chomh maith is atá siad, mar a mhíníonn Diarmaid Mac Mathúna.

»»»
Íomhá
AGALLAMH BEO
Éamonn Ó Dónaill

Tá beagnach caoga bliain caite ag an scoláire Michael Krauss ag plé le teangacha bundúchasacha Alasca agus ba é a bhunaigh an Alaska Native Language Center ag tús na seachtóidí. In ainneoin na hoibre sin go léir, áfach, níl sé dóchasach go mairfidh aon cheann den 20 teanga mhionlaigh atá á labhairt sa stát faoi láthair agus measann sé nach bhfuil cúis dóchais ag cainteoirí Gaeilge ach oiread maidir lena dteanga siúd. Labhair Éamonn Ó Dónaill leis an mhí seo caite faoi bhfuil i ndán do theangacha an domhain san aois seo, dar leis.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/AN tSÚIL NIMHE LE BALOR
Balor

Chuir sé neart iontais ar Bhalor nuair a thosaigh ceannaire an DUP ag labhairt Gaeilge leis le gairid.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Robert McMillen

Tá sé róluath le rá, dar le Robert McMillen, cén treo ina rachaidh an pholaitíocht sna Sé Chontae.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON/PEANN AR PÁR
Róise Ní Bhaoill, Gordon McCoy

Seo ceann de na scéalta atá le fáil sa leabhar Taisce Focal, bailiúchán de shé scéal déag a bhí i gcló san iris seo thar roinnt blianta. Is iad Róise Ní Bhaoill agus Gordon McCoy údair na scéalta, atá bunaithe ar shaol an lae inniu agus a thugann léargas maith don fhoghlaimeoir ar leaganacha cainte agus struchtúir dhúchasacha. Tá gluais chuimsitheach ag deireadh gach scéil agus tá dhá dhlúthdhiosca leis an leabhar ar a bhfuil ceathrar cainteoirí dúchais as Rann na Feirste le cloisteáil ag léamh na scéalta. Tá an comhad fuaime a théann leis an scéal áirithe seo le fáil ag bun an leathanaigh.

»»»
Íomhá
TEANGA AGUS CULTÚR
Deirdre Daly

Tá an eagraíocht Colmcille ag súil go meallfaidh an fhéile atá á heagrú acu ar dhá oileán Albanacha i mí an Mheithimh go leor Éireannach, a deir Deirdre Daly.

»»»
Íomhá
TEANGA AGUS CULTÚR/AN GHAEILGE I gCÉIN
Cóilín Ó Floinn

an-bhorradh faoin Ghaeilge i nGlaschú faoi láthair, a bhuí sin le craobh de chuid Chonradh na Gaeilge atá lonnaithe in Govanhill, ceantar ina bhfuil roinnt mhaith Éireannach ag cur fúthu go fóill. Labhair Cóilín Ó Floinn le hOifigeach Forbartha na craoibhe.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON/AN RÓGAIRE DUBH
Antaine Ó Faracháin

Bhí ceolchoirm mhór amhránaíochta ar siúl i Loch Garman le déanaí ina raibh breis agus 500 dalta scoile páirteach. Bhí an cheolchoirm seo mar chuid de “Abair Amhrán ar an Sean-nós”, tionscadal de chuid rannóg ealaíon Chomhairle Chontae Loch Garman a bhfuil sé mar aidhm aige amhránaíocht thraidisiúnta an chontae a chur chun cinn sna scoileanna. Labhair Antaine Ó Faracháin le beirt ón gcomhairle atá bainteach leis an tionscnamh, Rosaleen Molloy, Oifigeach Ealaíon an Chontae, agus a comhghleacaí Ann Brazil.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/MÓR-CHEIST NA MÍOSA
Liz Curtis

Tá Liz Curtis an-tógtha le cuid amhránaíochta Jeannie Robertson, an t-amhránaí Albanach a fuair bás breis is tríocha bliain ó shin.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/Ó MHEIRICEÁ ANIAR
Brian Ó Broin

Fuair Brian Ó Broin blaiseadh den saol i Meiriceá san ochtú haois déag nuair a thug sé cuairt ar Virginia le gairid.

»»»
Íomhá
THALL IS ABHUS
Ruth Nic Giolla Iasachta

Ceann de na rudaí is suntasaí faoi bhunadh na Nua-Shéalainne, dar le Ruth Nic Giolla Iasachta, ná a meas ar an gcomhshaol.

»»»
RANNÓG NA bhFOGHLAIMEOIRÍ
Éamonn Ó Dónaill
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Pól Ó Muirí

Déantar léirmheas sa cholún seo ar leabhair Ghaeilge, ag baint le réimsí éagsúla. An mhí seo: An Bóthar go Santiago (Cois Life, €18) le Mícheál de Barra. Léirmheas le Pól Ó Muirí.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Tony Birtill

Chuir seachtain a chaith Tony Birtill ag dreapadh san Iorua an mhí seo caite ag smaoineamh é ar an chontúirt a bhaineann leis an chaitheamh aimsire sin.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Pádraig Mac Éamoinn

Tá cuid mhór le gnóthú ag Aer Lingus as an chomhaontú a síníodh le déanaí idir an Eoraip agus na Stáit Aontaithe maidir le heitiltí trasatlantacha, mar a mhíníonn Pádraig Mac Éamoinn.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Colm Ó Snodaigh

Bhí an-áthas ar Cholm Ó Snodaigh nuair a bhuail sé le dia an cheoil thraidisiúnta Éireannaigh le gairid arís, trí bliana déag tar éis bualadh leis ar dtús.

»»»

© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil. Ní gá go mbeadh na tuairimí a nochtar i mBeo! ar aon dul le tuairimí na bhfoilsitheoirí. Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.