1. Cén ról atá agat féin san eagraíocht agus cén fhad atá tú sa phost?

D’fhéadfaí a rá gur mise “urlabhraí oifigiúil na heagraíochta”. Cé gur gnátheagraíocht é Cumann na Gaeltachta (tá táillí ballraíochta, cruinnithe ginearálta bliantúla agus toghcháin i gceist), seachnaímid an “múnla corparáideach”. In áit taoisigh, uachtaráin, leaschathaoirligh is araile, níl ann ach baill, agus baill an choiste stiúrtha - fíordhaonlathas atá i gceist. Is iad na daoine atá i mbun na heagraíochta an dream a dhéanann an obair. Tá mé féin ag feidhmiú mar urlabhraí anois le dhá bhliain anuas.

1. Cathain a bunaíodh CnaG agus cé a bhunaigh é?

Is scéal fada é sin! Bhunaigh Séamus Mac Con Charraige (Aka. Séamus de Cregg), iarchigire scoile as Béal Feirste, an eagraíocht timpeall 1995. Tá an eagraíocht difriúil anois - tá ainm nua againn agus tá bunreacht nua á scríobh - ach is ó Shéamus a tháinig an fhís.

1. Cén fáth ar bunaíodh é?

Tá an ráiteas misin atá againn gearr agus soiléir: “Gaeltacht a bhunú agus a chothú”.

Ach tá an ráiteas solúbtha fosta. An sainmhíniú atá againn ar an bhfocal “Gaeltacht” ná “áit ina labhraítear an Ghaeilge”. Nuair a thugaim cur síos ar na himeachtaí a bheidh againn sna blianta atá romhainn, deir daoine áirithe nach “fíor-Ghaeltacht” ach “campa samhraidh” atá i gceist. Glacaim leis sin agus tuigim go gcaithfimid a bheith cúramach faoi úsáid an fhocail “Gaeltacht”, ach ag an am céanna níor chóir dúinn teorainneacha cúnga a chur ar na féidearthachtaí atá ann. Níl aon phlean againn faoi láthair áit a chruthú ina mbeidh daoine ina gcónaí go leanúnach, ach b’fhéidir go mbeidh athrú intinne ag daoine i gceann caoga bliain. Má fhásann an tionscadal, caithfidh sé a bheith ar ár gcumas ár n-aidhmeanna a leathnú fosta. Athraíonn an saol go tapaidh na laethanta seo - féach ar chúrsaí le cúpla bliain anuas.

1. Cé mhéad duine atá páirteach san eagraíocht faoi láthair?

Idir 30 agus 60 - braitheann sé ar an chaoi a ndéanann tú an t-áireamh. Tá daoine áirithe nach bhfuil ina mbaill den eagraíocht, cuir i gcás, ach a bhfuil scaireanna ceannaithe acu. Tá baill aonair ann, agus eagraíochtaí atá ina mbaill. D’fhreastail 27 nduine ar an tseachtain samhraidh a bhí againn i mbliana.

1. Cén obair a dhéanann sibh ó mhí go mí?

An rud is tábhachtaí dúinn faoi láthair ná airgead a bhailiú. Tá píosa talún roghnaithe againn (60 acra i gCalabogie - “na Cealla Beaga") d’ár n-ionad, agus an praghas ($30,000 Ceanadach) socraithe, ach caithfimid é a cheannach sula dtéimid ar aghaidh le pleananna eile. Tá cúrsaí aicmithe á socrú leis an chomhairle contae, cúrsaí bunreachta agus cúrsaí tógála (teachín folctha), agus tá pleanáil á déanamh don samhradh seo chugainn fosta. Ach is é an t-airgead an cheist is mó a bhfuil muid ag díriú uirthi faoi láthair.

1. Cad iad na foinsí maoinithe atá agaibh?

Táimid ag díol scaireanna faoi láthair ($300 Ceanadach ar 1%). Nuair a bheas stádas carthanach againn, rachaimid go dtí na cumainn daonchairdis. Níl aon mhaoiniú againn ón Rialtas go fóill, agus táimid rud beag fainiciúil faoi sin. Níor mhaith linn aon téad a bheith timpeall orainn. Má ghlacaimid le maoiniú ón Rialtas, beidh ceangail orainn. B’fhearr linn fás níos moille agus a bheith neamhspleách. Tá sé fíorthábhachtach go mbeadh an chumhacht ag gnáthbhaill na heagraíochta.

1. An bhfuil mórán de na spriocanna a leagadh síos i dtús ama bainte amach?

Tá agus níl. Tá an suíomh roghnaithe againn, agus tá an t-úinéir toilteanach é a dhíol linn go réasúnta saor. Chuir muid imeachtaí samhraidh ar bun ansin, agus tá rudaí ag fás gach bliain. Ach tá bóthar fada romhainn agus muid ag iarraidh ionad buan a chruthú. Agus, ar ndóigh, is ceist oscailte í, cad is “fíor-Ghaeltacht” ann - beidh gach glúin inár ndiaidh in ann a rian féin a fhágáil ar ár saothar.

1. Cad iad na láidreachtaí agus na laigí a bhaineann leis an eagraíocht?

An láidreacht is mó ná go bhfuil ár n-aidhmeanna ceart. Aithníonn daoine é sin, agus tá siad réidh le cuidiú a thabhairt dúinn.

Táimid lonnaithe sa cheantar ceart. Tagann an t-ainm Calabogie as “na Cealla Beaga”, calafort iascaireachta ar imeall na Gaeltachta i nDún na nGall. Tá “sean-Éireannaigh” le fáil go forleathan sa cheantar, ó aimsir na chéad seadaitheoirí.

Is míbhuntáiste é nach bhfuil aon fhoirgneamh seasmhach ar an talamh anois ach sin an fáth go bhfuil suim ag na teaghlaigh óga sa scéim seo - is breá leis na páistí a bheith ag campáil. Tá súil againn gur féidir linn ceangal a chruthú le teaghlaigh in Éirinn. Ba mhaith linn an dearcadh a fhorbairt gur píosa den Ghaeltacht é an t-ionad seo atá lonnaithe i gCeanada - agus go mbeadh cuairteoirí as Éirinn oiread ar a suaimhneas anseo agus a bhíonn siad ar an Cheathrú Rua, i nGaoth Dobhair, nó i gCorca Dhuibhne.

1. Ainmnigh na trí rud is tábhachtaí, dar leatsa, ba cheart a bheith bainte amach ag CnaG faoi cheann cúig bliana.

Caithfimid $30,000 Ceanadach a bhailiú, an suíomh a cheannach, agus dídean bhuan a thógáil. Ina dhiaidh sin, caithfimid tús a chur leis na príomhimeachtaí oideachasúla don aos óg: campa samhraidh do na páistí bunscoile agus scoil samhraidh do na daltaí meánscoile (le haitheantas ón chóras oifigiúil oideachais).

1. Cén fhís atá agat féin don Ghaeilge?

Caithfidh mé an cheist sin a fhreagairt i gcomhthéacs Ceanadach. Tá “géarchéim féiniúlachta” againn i gCeanada - cé hé muid féin, agus cén rud faoi leith atá againn le tabhairt don chomhphobal domhanda? Faoi dheireadh (i gceann 500 bliain, b’fhéidir) beidh orainn a admháil gurb é inphrionta na mbundúchasach Ceanadach an t-aon rud amháin sainiúil atá againn nach bhfuil le fáil in aon áit eile ar domhan - sin í " an fhéiniúlacht” agus an “rud áirithe sin” atáimid ag lorg. Ach ní bheimid in ann glacadh leis an dearcadh seo go dtí go dtuigfimid féiniúlacht ár sinsear féin - daoine a labhair an Ghaeilge agus a chuir a ndearcadh domhanda féin in iúl tríd an teanga. Chím athshealbhú na Gaeilge mar chéim thábhachtach i saol roinnt mhaith de na gnáthdhaoine an tír seo sna blianta atá amach romhainn. Faoi láthair, creidim go gcaithfimid an Ghaeilge a chur ar fáil - sin rud nár tharla riamh i gCeanada. Is beag an t-éileamh atá ann faoi láthair, ach creidim go méadóidh sé.

Is fisiceoir é Aralt Mac Giolla Chainnigh atá ag obair i gColáiste Mhíleata Cheanada, Kinston, Onatario. Is de shliocht Éireannach é.