TEANGA AGUS CULTÚR/AN GHAEILGE I gCÉIN
Ó Ultais go Gaeilge
Richard Archibald Richard Archibald

Nuair a bhí Richard Archibald ag éirí aníos i mBaile Monaidh, Contae Aontroma raibh eolas ar bith aige ar an Ghaeilge, ach thosaigh a fhoghlaim fúithi agus é ag déanamh taighde ar an Ultais agus anois an-tógtha leis an teanga.

Íomhá
Íomhá
Íomhá
Dún Éideann, áit a bhfuil Richard Archibald ag cur faoi anois

Ach, cad chuige a bhfuil ag foghlaim na Gaeilge?” Cuireann daoine an cheist sin orm i gcónaí nuair a fhaigheann siad amach gur as Baile Monaidh . Is baile beag é Baile Monaidh atá in aice le cósta álainn Aontroma thuaidh agus d’fhéadfá a gur ceantar stóinseach é. “Níl cinntean freagra fírinneach ach déanfaidh iarracht an scéal a mhíniú anseo. Nuair a bhí óg, bhí fiosrach faoin chineál teanga a bhí i mbéal phobal Bhaile Monaidh. Níor thuig mo chairde scoile agus ag caint faoithunner plumps” (óplimp thoirní”, ach faoin bháisteach féin a bhíonn muidne ag caint sa chás sin) ag fiafraigh díobhWhur’ ye fae?” Bhí cinnte go raibh teanga eile ann roimh an Bhéarla agus thosaigh a chuartú an idirlín nuair a chuaigh chun na hollscoile i nDún Éideann. An chéad rud a fuair amach gurUlster Scotsan t-ainm a bhí ar an chineál teanga a bhí á labhairt i mBaile Monaidh. bheidh ag anseo acu teanga canúint í an Ultaisníl ach ag go bhfuil daoine ag labhairt mar sin agus gur rud difriúil é. Dúradh ar go leor suíomh gréasáin go ndeachaigh an Ghaeilge i gcion ar an Ultais agus spreag seo suim sa Ghaeilge ionam.

Bhí tuairim is fiche bliain d’aois nuair a thosaigh a chur suim mhór sa Ghaeilge. Caithfidh a thuiscint nach bhfaca focal ar bith Gaeilge roimhe sin agus shíl go raibh an teanga marbh. Bhí ar mo chamchuirt idirlín nuair a tháinig chuig an suíomh gréasáin Blas, atá ag BBC Thuaisceart Éireann, agus thosaigh a fhoghlaim na teanga leis an tsraith "Giota Beag". Shíl nach n-éistfinn ach le cúpla clár agus go mbeinn sásta ach, roimh i bhfad, bhí an-tógtha leis an teanga. Agus go raibh idir dhá chomhairle mar gheall ar na fochialla follasacha polaitiúla sna laethanta luatha seo, thosaigh ag amharc ar an Ghaeilge sa deireadh mar theacht abhaile teanga go leor focal ón Ghaeilge inár gcaint féin, an ghramadach ag dul i gcion orainn go fóill agus bhraith go raibh furasta go leor í a fhoghlaim ón tús.

Ceist eile a chuirtear orm go minic Cad é mar atá ag foghlaim na Gaeilge?” Bhuel, déarfainn gur tús iontach maith a bhí sa tsraithGiota Beagmar go raibh an bhéim ar an chomhrá inti. Ina dhiaidh sin, cheannaigh Now You’re Talking agus ba é seo an cúrsa a chuir tús le mo dhianstaidéar ar an Ghaeilge.

Bíonn a sáith iontais ar dhaoine nuair a chloiseann siad nár fhreastail ach ar chúrsa amháin Gaeilge (ranganna ar feadh amháin i nGlaschú), i rith an tsamhraidh seo caite. Creidim féin go bhfuil leibhéal réasúnta bainte amach agam. bhíonn mórán deiseanna agam mo chuid Gaeilge a chleachtadh anseo i nDún Éideann sa bhaile i mBaile Monaidh agus sílim gurb é an t-idirlíon an fáth go bhfuil ábalta labhairt le daoine. Is acmhainn iontach é; tugann deis do dhaoine nach dtig leo taisteal chun na Gaeltachta a mbeadh cineál scátha orthu dul chuig imeachtaí Gaeilge sna chontae an teanga a fhoghlaim agus a chleachtadh. Bím féin ábalta scríobh chuig foghlaimeoirí eile ar fud an domhain trí na liostaí ríomhphoist agus ríomhchláracha mar Messenger agus ICQ. Skype agat, thig leat a bheith ag caint le daoine, fiú. D’fhéadfá a go bhfuil Gaeltacht fhíorúil ann agus cinnte go mbeidh an teanga slán a fhad is a bheidh cainteoirí Gaeilge agus foghlaimeoirí ar fud an cruinne ag labhairt le chéile tríd an Ghréasán.

súil agam go bhfuil spreagadh tugtha agam do dhaoine atá ag streachailt leis an Ghaeilge ina n-aonar. Is féidir leibhéal maith cumais a bhaint amach, fiú shíleann go bhfuil scartha amach ón Ghaeilge. bhí ábalta a thaispeáint anseo go bhfuil an Ghaeilge agus an Ultais comhlántach, is rud maith é sin fosta.

Richard Archibald i mbun dochtúireachta sa mhatamaitic in Ollscoil Dhún Éideann faoi láthair.

RSS FREAGRAÍ NA LÉITHEOIRÍ  

© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil. Ní gá go mbeadh na tuairimí a nochtar i mBeo! ar aon dul le tuairimí na bhfoilsitheoirí. Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.