Leis an teicneolaíocht físe atá ar fáil faoi láthair, is féidir linn go léir iarracht a dhéanamh aithris a dhéanamh ar eachtraí Hector ar TG4 - ach cén fáth a bhfuil na comhlachtaí ríomhaireachta ag tabhairt na mbogearraí cuí amach saor in aisce?

Is beag ríomhaire nua nach mbíonn bogearraí le fáil air a chuireann ar chumas duine eagarthóireacht a dhéanamh ar fhíseáin. Tá teacht ag daoine a fhaigheann ríomhairí ar a bhfuil Windows XP ar an ríomhchlár Windows Movie Maker, agus tá daoine a roghnaíonn ríomhairí Apple in ann iMovie a úsáid. Cuireann na ríomhchláir seo ar chumas daoine míreanna físe a chur isteach ar a ríomhaire agus ansin eagarthóireacht a dhéanamh orthu sula dtaispeántar iad do lucht féachana.

Tá cuid mhaith físcheamaraí maithe digiteacha ar fáil anois ar phraghas réasúnta, agus go deimhin is féidir le roinnt ceamaraí a ghlacann grianghraif dhigiteacha giotaí gairide físe a thaifeadadh freisin. Is féidir na ceamaraí seo a cheangal leis an ríomhaire trí úsáid a bhaint as cártaí cuimhne nó cáblaí speisialta. Mar shampla, tá an caighdeán FireWire (nó IEEE 1394, mar a thugtar air ó am go ham) á úsáid go forleathan chun gléasanna físe a cheangal le ríomhairí. Is prótacal é FireWire atá i bhfad níos tapúla ná an córas USB, córas atá cosúil leis agus atá in úsáid cheana féin ar an-chuid ríomhairí chun gléasanna ar nós eochracha cuimhne a chur “ag caint” le ríomhairí. Toisc gur féidir eolas a scaipeadh ag luasanna suas go dtí 400 Mbit/s le FireWire, tá sé indéanta físghabháil ar ardchaighdeán a dhéanamh in am réasúnta gairid.

Nuair atá na míreanna físe curtha isteach ar an ríomhaire, is féidir na bogearraí eagarthóireachta ar nós iMovie a úsáid chun iad a ghearradh le chéile agus físeán níos faide a dhéanamh astu. Ar ndóigh, níl na bogearraí a thagann saor in aisce le Microsoft Windows XP nó Apple OS X díreach chomh cumhachtach leis na córais phroifisiúnta (ar nós na gceann Avid) a bhíonn in úsáid ag comhlachtaí teilifíse. Ach tá cuid mhaith rudaí is féidir a dhéanamh leis na cláir sin agus, má tá clár níos cumhachtaí á lorg agat, is féidir leat dul amach agus ceann ar nós Adobe Premiere (www.adobe.com) a cheannach. Go deimhin, seans maith go bhfuil an iomarca tréithe sna cláir saor in aisce toisc gur féidir maisíocht an-chasta a chur i bhfeidhm leo.

Na botúin chéanna

Tá an baol ann go ndéanfaidh daoine na cineálacha céanna botún is a rinne siad nuair a cuireadh próiseálaithe focal ar fáil an chéad lá riamh, nuair a d’úsáid siad gach saghas cló ar leathanach amháin. Cúpla bliain ó shin, is beag paróiste nach raibh nuachtlitir sheachtainiúil á foilsiú ann, lán de shaghsanna éagsúla cló.

Níl aon easpa maisíochta ann anois agus is cinnte go mbeidh roinnt daoine ag iarraidh iad ar fad a úsáid láithreach agus clár faisnéise á dhéanamh acu as a bhfíseáin laethanta saoire. In iMovie, mar shampla, is féidir mír físe a chur ag croitheadh chun éifeacht creatha talún a chruthú agus na dathanna a athrú go *sepia *chun go bhféachfadh an íomhá níos sine. Mura leor sin, is féidir dusta draíochta a scaipeadh leis an rogha “Fairy Dust” agus deora báistí a chur ag titim freisin. Ar nós go leor rudaí eile sa saol teicneolaíochta, is fearr gach rud a choimeád simplí nuair atá eagarthóireacht ar siúl.

Ar ndóigh, tá cúis mhaith ann go mbronnann na comhlachtaí ríomhaireachta na bogearraí cumhachtacha seo ar dhaoine saor in aisce: airgead. Ní gá mórán airgid a chaitheamh na laethanta seo chun ríomhaire a fháil atá in ann próiseálaí focal agus an t-idirlíon a chur ag obair. Go deimhin, bheadh an ríomhaire céanna in ann déileáil le taispeántais PowerPoint gan mórán stró. Mar sin, caithfidh na déantóirí ríomhairí teacht ar sheifteanna nua chun daoine a spreagadh le ríomhairí cumhachtacha atá níos daoire a cheannach. Bealach amháin ná trí dhíriú ar an margadh do dhaoine a bhíonn ag imirt cluichí ríomhaireachta - cluichí nach n-oibríonn go maith ach ar na ríomhairí is fearr.

Ach is margadh teoranta é sin agus tá margadh i bhfad níos leithne ann d’earraí a chabhraíonn le daoine déileáil le grianghraif agus físeáin. Mar chomhtharlú breá, tá gá le ríomhairí an-chumhachtacha chun é sin a dhéanamh i gceart. Ní gá ach féachaint ar na riachtanais chórais a mholtar do PC a ritheann clár ar nós Adobe Premiere chun an fhianaise de seo a fheiceáil. Bíonn gá le láraonad próiseála le luas lasrach de 3.06 GHz, agus 1 GB de chuimhne randamrochtana (nó RAM), áit gurb é 128 MB an gnáthrud. Ar ndóigh, chabhródh diosca crua mór faoi leith freisin, agus tá gá le tiomántán DVD-R chun na scannáin a scaipeadh ar dhioscaí digiteacha ilúsáide.

Níl an saghas seo trealaimh saor - ach tá na comhlachtaí ríomhaireachta lánsásta na bogearraí cuí a scaipeadh chun daoine a chur ag smaoineamh sa treo ceart (dar leo).

B’fhéidir gur fiú dúinn fanacht tamall eile sula ndéanaimid iarracht ár bhfíseáin laethanta saoire a chur ar fáil don saol mór, mar a dhéanann Hector …

Is é Diarmaid Mac Mathúna (www.cruinneog.com) foilsitheoir an leagain Windows den litreoir Gaeilge GaelSpell (eolas breise: www.gaelspell.com). Tá an seiceálaí litrithe seo ar fáil anois ar CD (agus cabhair theicniúil san áireamh) ó shiopaí éagsúla, ina measc Cúpla Focal (www.cuplafocal.ie) agus an Siopa Leabhar (www.cnag.ie/bunus/siopa.htm).

Léaráid: Seán Ó Domhnaill (www.seanod.net)