AR NA SAOLTA SEO
An deis a chaill Trimble
Robert McMillen Robert McMillen Robert McMillen

Is cúis frustrachais é do pholachtánaigh sna Sé Chontae, a deir Robert McMillen, go bhfuil na haontachtaithe sásta labhairt le paramílitigh dhílseacha ach nach bhfuil siad sásta cainteanna a bheith acu le Sinn Féin.

Íomhá
Chaill Trimble an deis a bhí ann dul chun cinn a dhéanamh i 1998 i ndiaidh bhumáil na hÓmaí
Íomhá
Íomhá
Ceannaire an UUP, David Trimble
Íomhá
Ceannaire an DUP, Ian Paisley

Agus séasúr úr cainteanna ag teacht, tá poblachtánaigh dóchasach go bhfuil turas rompu go fóill.

Mothaíonn siad frustrachas fán dóigh a gcailleann rialtas na Breataine suim sna Sé Chontae am ar bith a mbíonn tréimhse mheasartha síochána ann. Tá siad míshásta go fóill fán dóigh a ngéilleann siad i gcónaí do mhianta na n-aontachtach má bhíonn rogha acu, cleachtadh atá seanbhunaithe.

Chonacthas sin an mhí seo caite, nuair a ligeadh do lucht leanúna bhuíon cheoil Oráisteach siúl fríd Ard Eoin i mBéal Feirste.

Cúig bhomaite i ndiaidh don bhuíon siúl thart le dhá cheantar naisiúnacha, choinnigh an PSNI pobail an dá cheantar, Ard Eoin agus Mountainview, taobh istigh dá limistéir féin - sula dtáinig na scórtha péas isteach le go dtiocfadh leo lucht leanúna na nOráisteach a chomóradh agus iad ag siúl ar an bhóthar, cé go raibh cosc curtha ar lucht leanúna ag Coimisiún na bParáidí.

Deir an PSNI nach paráid a bhí ann na céadta Oráisteach a bheith ag siúl ar an bhóthar, ainneoin gur bhuail siad leis an bhuíon píosa suas an bóthar. Cad é is fiú Coimisiún Paráidí más féidir neamhaird a thabhairt ar a gcinneadh, atá náisiúnaithe ag fiafraí.

Is armlón imeachtaí Ard Eoin do na daoine sin nach bhfuil ag iarraidh go n-imeodh an tIRA. B’fhéidir gur mian leo go n-imeodh siad, agus nár mhaith leo pilleadh ar an “streachailt armtha” ach tig fearg orthu nuair a tchí siad iompar an PSNI, agus téann achan taobh ar ais go dtí an seanmhúnla - racáin, foréigean, cluiche an mhilleáin.

Ach measann náisiúnaithe go bhfuil siad ar an talamh ard morálta, agus go bhfuil meanma s’acu an-ard dá réir. Is íorónta leo an gearán atá le cluinstin ó aontachtaithe gur pobal den dara grád iadsan agus go bhfuil achan rud á thabhairt do náisiúnaithe.

Polaitíocht seachas foréigean

Triail atá ar bun ag Sinn Féin sa mhéid is go bhfuil siad ag iarraidh cur ina luí ar a lucht leanúna go dtig le poblachtánaigh a n-aidhmeanna a bhaint amach fríd an pholaitíocht, ach caithfidh achan chuid de na míreanna mearaí a bheith ar an tábla le gur féidir sin a chur i gcrích.

Mar shampla, creideann poblachtánach amháin ar labhair mé leis go mbeadh dul chun cinn mór déanta, ach go bé David Trimble.

“I ndiaidh bhuamáil na hÓmaí [1998] agus marú na ndeartháireacha Quinn, bhí an pobal ar fad aontaithe, déistin orthu mar gheall ar thorthaí an fhoréigin,” ar sé. “Dá gcuirfeadh David Trimble na hinstitiúidí ar bun - bhí sé tofa mar Chéad Aire agus Seamus Mallon mar leas-Chéad Aire - creidim go dtiocfadh deireadh leis an IRA.”

Dá mba rud é gur tharla sin, ní fios cad é an dul chun cinn a bheadh déanta fán am seo, ach ní sin an rud a tharla, áfach. Ba é an chéad rud a d’éiligh Trimbledíchoimisiúnú an IRA.

Is féidir cás láidir a dhéanamh nach dtiocfadh le Trimble sin a dhéanamh ar eagla go mbeadh poblachtánaigh ag iarraidh dallamullóg a chur air, ach creideann go leor go gcuireann sé le dearcadh s’acu nach mian le haontachtaithe cothrom na Féinne a thabhairt do náisiúnaithe.

Sin an chiall a bhí taobh thiar de ráiteas Trimble nuair a dúirt sé “those people aren’t house-trained”, measann siad.

Sin ráiteas ó cheannaire an UUP a bhfuil baill dá pháirtí páirteach san Fhóram Paráidí agus sa Choimisiún Dílseach i gcuideachta pharamílitigh an UDA/UFF agus an UVF!

Tá triúr maraithe ag an UVF le seacht mí anuas, ach ní chuireann sé baill an DUP nó an UUP ó chodladh na hoíche suí lena n-ionadaithe ar fhóram paráidí ach, ag an am chéanna, diúltaíonn siad glan déileáil le Sinn Féin - mar nár imigh an tIRA, tá a fhios agat.

Seicteachas amach is amach, dar le poblachtánaigh.

Ach caithfidh tú achan turas a thoiseacht ón áit ina bhfuil tú. D’éirigh leis an DUP an lámh in uachtar a fháil ar an UUP agus is iad atá ag labhairt anois thar ceann an phobail aontachtaí. Níl poblachtánaigh róbhuartha.

“Tá sé furasta ceannasaíocht a fháil ar an phobal aontachtach fríd an eagla, agus teacht i dtír ar an eagla sin atá ar dhaoine,” arsa poblachtánach amháin liom. “Ach tá difear idir sin agus socruithe cruthaitheacha a aimsiú le fadhbanna a réiteach. Cad é mar atá Paisley ag dul a fhuascailt na fadhbanna atá os ár gcomhair? Tá sé féin agus a pháirtí san abar as siocair na ráitisí atá déanta acu, mar ní ghéillfidh poblachtánaigh go humhal dá n-éilimh,” ar sé.

Deir an DUP go mbeadh siad sásta le tréimhse fhada de riail dhíreach ó Westminster ach bhainfeadh poblachtánaigh úsáid as comhthéacs na rialach dírí le brú a chur ar rialtas na Breataine maidir le ceisteanna ceart daonna, dímhíleatú, agus a leithéidí sin.

“Caithfidh na *Brits *géilleadh ar na pointí sin,” ar sé.

Is iriseoir leis an *Irish News i mBéal Feirste é Robert McMillen. Is as an chathair sin ó dhúchas é.*

RSS FREAGRAÍ NA LÉITHEOIRÍ  

© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil. Ní gá go mbeadh na tuairimí a nochtar i mBeo! ar aon dul le tuairimí na bhfoilsitheoirí. Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.